कृष्णउदास खनाल, वीरगन्ज ।
राष्ट्रपति विद्यादेवि भण्डारीले ‘बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ’ अभियानको उद्घाटन गर्नुभएको छ ।
उहाँले सो अभियानको उद्घाटन गर्दै जानकी र गार्गी जस्ता विदुषीको जन्मभूमिमा छोरी अपहेलित हुनु दुःखद भएको बताउनुभयो । प्रदेश २ सरकारले ल्याएको ‘बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ’ अभियानले छोरीको शिक्षा र महिला सशक्तिकरणमा योगदान पुग्ने उहाँले बताउनुभयो । राष्ट्रपति भण्डारीले वीरगन्जस्थित त्रिजुद्ध माध्यमिक विद्यालयबाट मुख्यमन्त्री बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ अभियान अन्तर्गत छोरी शिक्षा बीमारमुद्धती बचत खाताको शुभारम्भ गर्नुभएको हो । उहाँले मुख्यमन्त्रीको अभियानको प्रशंसा गर्दै कानुनी र संस्थागत कार्यक्रमिक संरचना विकास गर्दै यसको प्रभावकारी कार्यान्वयन गर्न तदारुकताका साथ लाग्न सल्लाह दिनुभयो ।
‘दाइजोको नामामा महिला प्रताडित हुने अवस्था आउनु आजको आधुनिक युग सुहाउँदो विषय होइन, छोरीका लागि लगानीलाई अनावश्यक आर्थिक भारको रुपमा छोरी पढाएर खर्च गर्नु भन्दा बाल विवाह वा अनमेल विवाह गरेर पठाउने सोच चिन्तन र व्यवहार गलत हो’ उहाँले भन्नुभयो , ‘यसले बालिका र महिला मात्र होइन । सिंगो परिवार र समाजलाई नै नकारात्मक असर पारेको छ ।’‘जानकी र गार्गी जस्ता विदुषी जन्मेको भूमिमा छोरी अपहेलित हुने अवस्था आउनु भनेको हामीले सभ्य समाजको इतिहास बिर्सनु हो । छोरीको शिक्षाका लागि राष्ट्रिय, प्रदेश र स्थानीय तहमा नै बजेट वृद्धि गरी निरक्षरता उन्मुलन गर्दै गुणस्तरीय, रोजगारमुलक र व्यवसायिक शिक्षा प्रदान गर्नुपर्छ ।’
राष्ट्रपति भण्डारीले परम्परा र रितिथितिको नाममा छोरीमाथि हुने विभेदको अन्त्य हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । ‘आमा बुवाको स्नेह र ममता छोरा छोरीमा बराबर हुन्छ, यो प्राकृतिक र मानवीय सच्चाई हो’ उहाँले भन्नुभयो, ‘तर रितिथिति परम्पराको नाममा छोरीबुहारीमाथि हुने भेदभावले हाम्रो ममता र मानवीय संवेदनलाई समेत कठोर बनाउनु असहृय पीडाको विषय बनी रहेको छ ।’प्रदेश २ सरकारले बेटी पढाऊ बेटी पढाऊ कार्यक्रम अन्तर्गत छोरी शिक्षा बीमारमुद्धती बचत खाताको कार्यक्रम शुरु गरेको छ ।
पहिलो चरणमा यो कार्यक्रम प्रदेश अन्तर्गत रहेका ८ जिल्लाका एकरएक पालिकामा शुरु गरिएको छ । यसलाई विस्तार गर्दै लैजाने प्रदेश सरकारको प्रतिवद्धता छ ।छोरी जन्मेको ३५ दिनभित्र जन्मदर्ता गरी आवश्यक प्रक्रिया पुरा गरेपछि प्रदेश सरकारले बैंकमा निश्चित रकम जम्मा गरिदिनेछ । त्यो रकम २० वर्ष उमेर पूरा भएपछि झिक्न मिल्छ । त्यस बखत खातामा १ लाख २५ हजार हुनेछ ।
यसैबीच कार्यक्रममा मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले छोरीलाई दासको रुपमा हेर्ने प्रवृत्तिको अन्त्य गर्न प्रदेश सरकारले बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ अभियान ल्याएको बताए ।‘जुन देशमा छोरा र छोरीलाई समान व्यवहार गरिन्छ, समान रुपमा हेरिन्छ, त्यही मुलुकको विकास भएको छ’ उनले भने, ‘प्रदेश २ मा छोरीसँग गर्ने व्यवहार परिवर्तन गर्नुपर्ने, समान अवसर दिनका लागि अभिभावकले जुन भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने हो त्यसको अभाव छ । त्यसैले बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ कार्यक्रम ल्याएका हौं । यसले छोरीलाई पढ्न उत्साहित बनाउनेछ ।
‘उनले भौतिक पूर्वाधार रोड पुल ठूला ठूला भवन निर्माण विकासको एउटा पक्ष भएपनि समाजमा विभेदमा परेका महिला समुदायलाई अगाडि बढाउनु पनि विकास भएको बताए । प्रदेश सरकारले ल्याएको प्रहरी ऐन, लोकसेवा र निजामती सेवा ऐनमा ५० प्रतिशत अनिवार्य आरक्षणको व्यवस्था गरिएको उनले बताए ।‘सामुदायिक विद्यालयका छात्राहरुलाई साइकल वितरण गर्दैछौं, शौचालय बनाउँदैछौं । हामी पढाउने मात्रै होइन, जागिरमा कसरी ल्याउने भनेर ध्यान दिएका छौं’ उनले भने, ‘महिलालाई ३३ होइन ५० प्रतिशत आरक्षणे दिन्छौं ।