दीपक रिजाल, राजु श्रेष्ठ
काठमाडौं
विदेशी ह्याकरहरूले नेपालका बाणिज्य बैंकहरूलाई निसाना बनाउन थालेको समाचार बाहिर आइरहेका बेला मुलुककै प्रतिष्ठित बाणिज्य बैंक एनआईसी एसियाको ३० करोड रुपियाँ ह्याकरले ह्याक गरेको रहस्य बाहिर आएको छ।
लक्ष्मी पूजाको दिन बेलुकी बैंक बन्द गर्दा मुलुकभरकै शाखाको अवस्था दुरुस्त भएको रिपोर्ट सबै शाखा कार्यालयले बैंकका कार्यकारी अधिकृत लक्ष्मण रिसाललाई दिएको भए पनि आइतबार बिहान बैंकको सिस्टम हेर्दा ३० करोड रुपियाँ नदेखिएपछि बैंकमा खैलाबैला मच्चिएको थियो।
बैंकले रकमको खोजी गर्ने कामलाई तीव्रता दिइरहेका बेला उक्त रकम अन्तर्राष्ट्रिय ह्याकरहरूले ह्याक गरेको पत्ता लागेको थियो। बैंकबाट उक्त रकम ह्याक भएपछि बैंकका सूचना प्रविधि विज्ञहरूले ह्याक भएको केही रकम फर्काउन सफल भए पनि अन्य रकम भने ह्याकरहरूले ह्याक गरेर विदेशमा रहेको बैंकमा ट्रान्सफर गरेको आशंका गरिएको छ।
ह्याकरहरूले बैंकको अन्तरदेशीय बैंकिङ कारोबारको स्विफ्ट सर्भरमा ह्याक गरेर रकम ट्रान्सफर गरेको देखिएको बैंकका सहायक प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रोशन न्यौपानेले नेपाल समाचारपत्रलाई जानकारी दिनुभयो। उहाँका अनुसार बैंकबाट रकम ह्याक भएपछि अहिले स्विफ्ट सिस्टमलाई बन्द गरिको छ।
सहायक कार्यकारी अधिकृत न्यौपानेले रकम ह्याक भएको तर ठूलो रकम ह्याक नभएको बताए पनि बैंकका एक उच्च अधिकारीले भने ठूलै रकम ह्याक भएको बताएपछि अहिले बैंकले आन्तरिकरूपमा छानविन गरिरहेको छ।
रकम ह्याक भएपछि बैंकले स्थानीय फरेन्सिक विज्ञको सहयोगमा अनुसन्धान गरिरहेको सहायक कार्यकारी अधिकृत न्यौपानेले बताउनुभयो। अहिले बन्द अवस्थामा रहेको स्विफ्ट सर्भर सञ्चालन गर्न विदेशी फरेन्सिक विज्ञले जाँच गरेर स्वीकृति दिएपछि मात्रै सर्भर पुनः सञ्चालनमा ल्याउने न्यौपानेले बताउनुभयो।
बैंकले अन्तरदेशीय बैंकिङ कारोबार रकममात्रै ह्याक भएको बताए पनि उक्त बैंकमा पैसा राख्ने ग्राकहहरू भने अहिले अत्तालिन थालेका छन्। बैंकले जनताको रकम ह्याक नभएको बताए पनि ग्राहक ढुक्क हुन सकेका छैनन्।
एनआईसी एसिया बैंकले उक्त घटनालाई गोप्यरूपमा राखेर छानविन गरिदिन नियामक निकाय राष्ट्र बैंकलाई आग्रह गरेको थियो। राष्ट्र बैंकले उक्त घटनाको अनुसन्धान गरिरहेको र त्यसबारेमा छिट्टै टुंगोमा पुग्ने बताएको छ।
राष्ट्र बैंकका सहायक प्रवक्ता राजेन्द्र पण्डितका अनुसार एनआईसी एसिया बैंकको खाताबाट विदेशबाटै रकमान्तर गरेको देखिन्छ। उहाँले यो विषयमा अध्ययन गर्न अध्ययन टोली पठाइसकेको र एनआईसी एसिया बैंकसँग कारोबार गर्ने विदेशी बैंकहरूलाई काराबार नगर्न आग्रह गरेको जानकारी दिनुभयो। बैकबाट रकम ह्याक भएको खबर पाएको नेपाल प्रहरीको विशेष ब्युरो, केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो र महानगरीय अपराध महाशाखाको टोलीले छुट्टाछट्टैरूपमा अनुसन्धान शुरू गरेको छ।
राष्ट्र बैंकले एनआईसी एसिया बैंकसँग कुनै पनि कारोबार नगर्न विदेशी बैंकलाई आग्रह गरेपछि सोही बैंकमार्फत् एलसीको कारोबार गर्ने व्यापारी मर्कामा परेका छन्। त्यस्तै सोही बैंकको माध्यमबाट नेपालमा पैसा पठाउने कामसमेत रोकिएको छ। ३० करोड रुपियाँ एनआईसी एसियाको ह्याक भएकाले राष्ट्र बैंककले स्विफ्ट कारोबार बन्द गर्दा एनआईसी एसिया बैंकले ठूलो नोक्सानी व्यहोर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ।