नेपालको अर्थतन्त्र बढ्ने विश्व बैंकको प्रक्षेपण

नेपाल समाचारपत्र, काठमाडौं

आगामी आर्थिक वर्षमा नेपालको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) २ दशमलव ७ प्रतिशतले वृद्धि हुने र त्यो अर्को आर्थिक वर्षमा ५ दशमलव १ प्रतिशत पुग्ने विश्व बैंकले प्रक्षेपण गरेको छ । विश्व बैंकले दक्षिण एसियाको अर्थतन्त्रबारे बुधबार सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा सो प्रक्षेपण गरिएको हो ।दक्षिण एसियाको अर्थतन्त्रसम्बन्धी विश्व बैंकले जारी गरेको अद्र्धवार्षिक क्षेत्रीय प्रतिवेदनअनुसार नेपालको विप्रषण आप्रवाहमा सुधार हुने संकेत गर्दै अर्थतन्त्र वृद्धिमा सुधार हुने जनाएको छ । प्रतिवेदनअनुसार भारतको आर्थिक वृद्धिदर उच्च रहने प्रक्षेपण गरिएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०२१-२२ मा भारतको आर्थिक वृद्धिदर १० प्रतिशत बढ्ने अनुमान गरिएको छ । समग्र दक्षिण एसियाको वृद्धिदर २०२० मा माइनस ५दशमलव ४ नकारात्मक वृद्धि रहेको उल्लेख गर्दै यस क्षेत्रको २०२१ मा भने ७ दशमलव २ प्रतिशतको वृद्धिदर कायम हुने प्रक्षेपण छ । त्यस्तै २०२२ मा पनि दक्षिण एसियाको आर्थिक वृद्धिदर ४ दशमलव ४ प्रतिशत पुग्ने विश्व बैंकको प्रक्षेपण रहेको छ ।कोभिड–१९ का कारण धेरै व्यवसाय प्रभावित भएका, राजश्व सङ्कलनमा कमी आएको तथा लाखौँ बेरोजगार भएका जनाउँदै प्रतिवेदनमा रोजगारीका अवसर अझै प्रभावित हुने, आम्दानी घट्ने र असमानता बढ्दै जाने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।त्यस्तै आगामी वर्ष दक्षिण एसियाको आर्थिक वृद्धिमा सुधार हुने सम्भावना रहेकाले यस क्षेत्रको अर्थतन्त्र पुनरुत्थानको मार्गमा आउने, प्रतिवेदनमा भनिएको छ । ‘दक्षिण एसियामा आर्थिक सुधारको स्पष्ट संकेतहरू देख्न हामीलाई प्रोत्साहित गरिएको छ ।

तर, महामारीको नियन्त्रण अझै भएको छैन र दक्षताका लागि आह्वान गर्दै रिकभरी कमजोर छ,’ दक्षिण एसिया क्षेत्रका लागि विश्व बैंकका उपाध्यक्ष हार्टविग शेफरले भने–‘दक्षिण एसियाली देशले अझ बढी समावेशी र लचिलो भविष्यको लागि जग बसाल्न आफ्नो खोप कार्यक्रमहरू अगाडि बढाउनुपर्दछ र उनीहरूको अभावका स्रोतहरू बुद्धिमानीपूर्वक लगानी गर्नु आवश्यक छ।’सरकारले अनौपचारिक कामदारहरूको संरक्षण गर्न, क्षेत्रीय सहयोग वृद्धि गर्न र खाद्य मूल्यमा अचानक बढ्नलाई रोक्नको लागि भन्सार प्रतिबन्ध हटाउन, विश्वव्यापी सामाजिक बीमाको विकास गर्न प्रतिवेदनले सुझाव दिएको छ ।‘दक्षिण एसियाका लागि विश्व बैंकका प्रमुख अर्थशास्त्री हान्स टिमरले भने–‘खोपबाट प्राप्त स्वास्थ्य र आर्थिक फाइदा सबै दक्षिण एसियाली देशमा खोपहरू खरिद गर्ने र वितरण गर्ने खर्चभन्दा धेरै बढी छ।’कोभिड–१९ का कारण धेरै व्यवसाय प्रभावित भएको, राजस्व संकलनमा कमी आएको तथा लाखौं बेरोजगार भएको जनाउँदै प्रतिवेदनमा रोजगारीका अवसर अझै प्रभावित हुने, आम्दानी घट्ने र असमानता बढ्दै जाने उल्लेख छ ।

सुधारिएको आर्थिक दृष्टिकोणले दक्षिण एसियाली देशले उनीहरूको कोभिड – १९ नियन्त्रणमा राख्न र चाँडै खोप अभियान रोल आउट गर्नका प्रयासहरू झल्काउँछ। प्रतिवेदनमा भनिएको छ–‘कि सरकारले व्यापक तालाबन्दीबाट बढी लक्षित हस्तक्षेपमा सार्न, मौद्रिक नीति र वित्तीय प्रोत्साहनलाई मिसाएर लक्षित नगद स्थानान्तरण र रोजगारी क्षतिपूर्ति कार्यक्रममार्फत् पनि पुनः प्राप्तिलाई अघि बढाएको छ।दक्षिण एसियाली देशमध्ये आर्थिक वर्ष २०२१÷२२ मा बंगलादेशको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन ३ दशमलव ६ प्रतिशत, भारतको १० प्रतिशत र पाकिस्तानको १ दशमलव ३ प्रतिशतले बढ्ने अनुमान विश्व बैंकको प्रतिवेदनमा गरिएको छ ।