जापान ।
टोकियोमा मंगलबार पूर्व प्रधानमन्त्री शिन्जो आबेको राजकीय अन्त्येष्टि कडा सुरक्षाको बीचमा तय गरिएको छ, देशको सबैभन्दा लामो समय सेवा गर्ने नेताको लागि विवादास्पद समारोहको बढ्दो विरोधको बाबजुद ४ हजार भन्दा बढी शोक सभामा उपस्थित थिए।
युद्धपछिको अवधिमा जापानले एक पटक मात्र पूर्व प्रधानमन्त्रीको राजकीय अन्त्येष्टि गरेको छ। यो सम्मान १०६७ मा पूर्व प्रधानमन्त्री शिगेरु योशिदालाई दिइएको थियो, जसले युद्धबाट देशको पुन: प्राप्तिको नेतृत्व गरे।
पश्चिमी सहर नारामा जुलाई ८ मा चुनावी प्रचार भाषणका क्रममा एक्लो बन्दुकधारीले गोली हानी हत्या गरेको चार दिनपछि आबेको निजी अन्त्येष्टि गरिएको थियो।
राष्ट्रिय प्रहरी एजेन्सीले राजधानी र विशेषगरी समारोह हुने निप्पोन बुडोकन हल वरपरको सुरक्षा व्यवस्था कडा बनाउन २० हजारसम्म प्रहरी परिचालन गरेको छ ।
घटनास्थल नजिकैको पार्कमा धेरै जनताहरू बिहानैदेखि स्ट्यान्डको सेटमा फूलहरू राख्न भेला भएका छन।
अन्त्येष्टिका विपक्षीहरूले पटकपटक प्रधानमन्त्रीको कार्यालय, संसद भवन र अन्य ठाउँमा जुलुस निकालेर कार्यक्रम खारेज गर्न माग गर्दै मुद्दा दायर समेत गरेका छन् ।
दिउँसो २ बजेबाट सुरु हुने सेवामा प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदा र दिवंगत नेतालाई मुख्य क्याबिनेट सचिवको रूपमा वर्षौंसम्म समर्थन गरेका उनका पूर्ववर्ती योशिहिदे सुगाले स्मृति सभालाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ।
सात सयभन्दा बढी विदेशी पाहुनामा अमेरिकी उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिस, भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र अन्तर्राष्ट्रिय ओलम्पिक कमिटीका अध्यक्ष थोमस बाच रहेका छन् ।
किशिदाले आबेको हत्या पछि उनको लागि करदाता द्वारा वित्त पोषित अन्त्येष्टि आयोजना गर्ने तुरुन्तै निर्णय गरे, तर प्रधानमन्त्रीले यस निर्णयको लागि कडा आलोचनाको सामना गर्नु परेको छ, आफ्नो मन्त्रिपरिषद्को अनुमोदन मूल्याङ्कनलाई समेत वेवास्ता गर्दै आबेको राजकीय अन्त्येष्टि गर्दै छन ।
धर्म र राज्यको छुट्टाछुट्टै सिद्धान्तका कारण सरकारले गैरधार्मिक ढाँचामा समारोह गर्ने निर्णय गरेको छ ।
आबेको राजकीय अन्त्येष्टिको लागि जनमत विभाजित भएपछि केही विपक्षी दलहरूले सेवा बहिष्कार गर्नेछन्। मुख्य विपक्षी दल जापानको संवैधानिक लोकतान्त्रिक पार्टीका कार्यकारीहरूले भाग लिने छैनन् तर आबेका तत्कालिन पूर्ववर्ती प्रधानमन्त्रीका रूपमा सीडीपीजेका सांसद योशिहिको नोदा भने सहभागी हुने योजना छ ।
६७ वर्षको उमेरमा निधन भएका आबे सन् २००६ देखि २००७ र फेरि २०१२ देखि २०२० सम्म प्रधानमन्त्री थिए।
विपक्षी सांसदहरूले पूर्वप्रधानमन्त्रीको राजकीय अन्त्येष्टि गर्ने कुनै कानुनी आधार नभएको तर्क गरेका छन् भने कार्यक्रममा कति खर्च लाग्ने भन्ने प्रश्न पनि उठेको छ ।
योशिदा पछिका विगतका प्रधानमन्त्रीहरूको अन्त्येष्टि मुख्यतया सरकार र सत्तारुढ लिबरल डेमोक्र्याटिक पार्टीले संयुक्त रूपमा राखेका थिए । १९५५ मा स्थापना भएदेखि अधिकांश समय सत्तामा रहेको थियो। अन्त्येष्टि खर्च उनीहरूबीच बाँडिएको थियो।
किशिदाले आबेले देशको लागि कुल आठ वर्ष भन्दा बढी योगदान गरेकोले राज्यको अन्त्येष्टि गर्नुको एक कारणको रूपमा उद्धृत गरेका छन । तर राजनीतिक विज्ञहरू भन्छन् कि उनको विरासत विवादास्पद छ ।
एकीकरण चर्च एक धार्मिक समूह र आबेको नेतृत्वमा रहेको LDP बीचको संदिग्ध सम्बन्धले अन्त्येष्टि अघि सार्वजनिक रूपमा पनि असर गरेको छ।
आबेका आक्रमणकारी तेत्सुया यामागामीले उनले संगठनको विरुद्ध द्वेष राखेका थिए र आबेलाई यससँग आफ्नो संदिग्ध सम्बन्धको लागि लक्षित गरेका थिए। २०२१ मा आबे एक युनिफिकेशन चर्च-सम्बद्ध समूह द्वारा आयोजित कार्यक्रममा प्रसारित भिडियो सन्देशमा देखा परेंका थिए ।